Η Βαλύρα με την ενεργή συμμετοχή της στο μεγάλο ξεσηκωμό του 1821,δίνει γενναίο παρόν στην υπόθεση της πολυπόθητης λευτεριάς.Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους(ΓΑΚ),είναι καταχωρημένα με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1825,όλα τα στοιχεία που αφορούν τη συμμετοχή της Βαλύρας στον αγώνα του 1821. Επίσης εκεί υπάρχουν και πολλά άλλα ενδιαφέροντα που αφορούν την μετέπειτα ιστορία της Βαλύρας.Οι Βαλυραίοι αγωνιστές,τα ονόματα των οποίων αναφέρονται παρακά-τω,ανήκαν στο σώμα του οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυρράχι της Μεγαλόπολης.Έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες του Εθνικού ξεσηκωμού και ιδιαίτερα,στην πολιορκία για την απελευθέρωση της Τριπολιτσιάς,στις μάχες του Βαλτετσίου,των Δερβενακίων και της Κορίνθου.Στα 1824 συμμετείχαν στις αμυντικές προσπάθειες στα παράλια της Μεσσηνίας για πιθανή απόκρουση επιδρομής των Αράβων,οι οποίοι βοηθούσαν τότε την καταρρέουσα Οθωμανική αυτοκρατορία.Ο κατάλογος των Βαλυραίων αγωνιστών έχει ως εξής:Ιωάννης Γεωργακόπουλος, Αναγνώστης Γιαουρδάς,Δημήτριος Βασιλόπουλος,Χρήστος Βασιλόπουλος,Καλόγερος Γκομέσης,Αντώνιος Γκομέσης,Αναγνώστης Γεωργόπουλος,Ζαχαρίας Κανελλόπουλος(Ιερέας),Αναστάσιος Κατσιλιέρης,Ανάργυρος Καρτερολιώτης,Παναγιώτης Καρτερολιώτης,Δημήτριος Καρτερολιώτης,Κωνσταντής Καρύδης, Ανδρέας Καρύδης, Δημήτριος Καρύδης,Σταυριανός Καρύδης,Γιαννάκης Καρύδης, Δημήτριος Κουρόπουλος, Άγγελος Λεοντήρης(ή Λιοντήρης), Βασίλειος Λεοναρδόπουλος, Βασίλειος Λινάρδος, Ιωάννης Λινάρδος,Γεώργιος Λύκος, Αθανάσιος Λύκος,Αθανάσιος Λύρας, Νικόλαος Μαυροειδής , Αναγνώστης Μπότσικας, Αναστάσιος Μπότσικας,Γεώργιος Μυλωνόπουλος,Ιωάννης Μπακόπουλος(Ιερέας), Παναγιώτης Μπακόπουλος,Γιάννης Μπάλας, Γιαννάκης Μπόβης,Γεώργιος Μπόβης, Παναγιώτης Μπόβης, Γεώργιος Μυλωνάς,Δημήτρης Μυλωνάς,Νικόλαος Μυλωνάς, Αναγνώστης Μπουρολιάς,Αγγελής Μπουρολιάς,Πανάγος Μπουρίκας,Σταυριανός Μπουρίκας, Ιωάννης Μπουζαλάς,Παναγιώτης Ντουραμάκος, Παναγιώτης Ξυδόπουλος, Παναγιώτης Σερφετόπουλος,Παναγιώτης Παπασαραντόπουλος, Γεώργιος Σαραντόπουλος, Σπυρίδων Σαραντόπουλος, Σωτήριος Σαραντόπουλος,Αναστάσιος Σπυρόπουλος,Νικόλαος Σταθόπουλος,Θεόδωρος Τσαγκάρης,Πανάγος Τσαγκάρης,Χρήστος Τσαγκάρης,Γεώργιος Κοντοπανάγος,Δημήτρης Τσιλιβίτης,Πέτρος Τσιλιβίτης,Παναγιώτης Τσιμπουκλής,Αθανάσιος Χαλικούρας,Θεόδωρος Χαλικούρας, Γιαννάκης Χριστάκης,Γεώργιος Χριστάκης.Στη συνέχεια αναφέρουμε σύντομα βιογραφικά σημειώματα επτά εκ των ανωτέρω αναφερομένων ηρωικών προγόνων μας,έτσι όπως διασώθηκαν στα Γενικά Αρχεία του Κράτους.(Ευελπιστούμε ότι θα βρούμε και θα παρουσιάσουμε,κάποια στιγμή,τα βιογραφικά κι' άλλων αγωνιστών).